2025-05-06 13:49:18 ใน ความรู้ทั่วไป »
0
168 หัวข้อ: Activated Carbon คืออะไร? รู้จักสารกรองน้ำคาร์บอนแบบเข้าใจง่าย
สารกรองน้ำคาร์บอน หรือที่เรียกกันว่า "Activated Carbon" เป็นหนึ่งในวัสดุที่ถูกนำมาใช้ในการกรองน้ำอย่างแพร่หลาย ทั้งในระบบน้ำประปา ระบบผลิตน้ำดื่ม รวมถึงระบบน้ำอุตสาหกรรมต่าง ๆ แม้ว่าคำว่า "คาร์บอน" จะฟังดูคล้ายวิชาวิทยาศาสตร์ แต่ความจริงแล้ว หลักการและการใช้งานของมันสามารถเข้าใจได้ไม่ยากเลย
บทความนี้จะพาไปรู้จักกับ Activated Carbon ว่าคืออะไร ผลิตจากอะไร ใช้งานอย่างไร และมีคุณสมบัติพิเศษอะไรที่ทำให้มันกลายเป็นวัสดุยอดนิยมในวงการบำบัดน้ำ
Activated Carbon คืออะไร?
Activated Carbon หรือ คาร์บอนกัมมันต์ คือ สารที่ได้จากการนำวัสดุคาร์บอน เช่น ถ่านไม้ ถ่านกะลามะพร้าว หรือถ่านหิน มาผ่านกระบวนการกระตุ้น หรือ แอคติเวท (Activation) เพื่อเพิ่มพื้นที่ผิวภายใน ทำให้มีโครงสร้างที่มีรูพรุนจำนวนมาก ส่งผลให้สามารถดูดซับสารปนเปื้อนในน้ำได้อย่างมีประสิทธิภาพ
Activated Carbon มีทั้งในรูปแบบผง (Powdered Activated Carbon - PAC) และเม็ด (Granular Activated Carbon - GAC) ซึ่งสามารถเลือกใช้งานตามความเหมาะสมของระบบกรองน้ำ

คุณสมบัติเด่นของสารกรองน้ำคาร์บอน
-
มีพื้นที่ผิวสูงมาก
พื้นที่ผิวของ Activated Carbon อาจมากถึง 500–1,500 ตารางเมตรต่อกรัม ทำให้สามารถดูดซับสารปนเปื้อนได้ในปริมาณมากเมื่อเทียบกับน้ำหนัก
-
ดูดซับสารอินทรีย์และสารเคมีได้ดี
เช่น คลอรีน ฟีนอล สารกำจัดศัตรูพืช สารละลายอินทรีย์ระเหยง่าย (VOC) รวมถึงสารที่ก่อให้เกิดกลิ่นและรสไม่พึงประสงค์ในน้ำ
-
ลดกลิ่น สี และรสชาติไม่ดีของน้ำ
ช่วยให้น้ำใส สะอาด และมีรสชาติที่ดีขึ้น โดยเฉพาะในระบบผลิตน้ำดื่ม
-
ปลอดภัยต่อผู้บริโภค
Activated Carbon ที่ผ่านมาตรฐาน NSF หรือ FDA จะปลอดภัยในการใช้งานสำหรับระบบผลิตน้ำดื่ม
Activated Carbon ทำงานอย่างไร?
หลักการทำงานของ Activated Carbon คือ "การดูดซับ" (Adsorption) ไม่ใช่การดูดกลืน (Absorption) กล่าวคือ สารปนเปื้อนในน้ำจะถูกยึดติดไว้ที่ผิวของอนุภาคคาร์บอน โดยเฉพาะบริเวณที่เป็นรูพรุนเล็ก ๆ ทำให้สารเคมีหรือกลิ่นที่ไม่ต้องการถูกดักจับเอาไว้ในวัสดุกรอง
ยิ่งน้ำสัมผัสกับผิวของ Activated Carbon มากเท่าใด โอกาสในการดูดซับสารปนเปื้อนก็ยิ่งมากขึ้นเท่านั้น
Activated Carbon ผลิตจากอะไร?
วัตถุดิบที่นิยมใช้ในการผลิต Activated Carbon ได้แก่:
-
ถ่านกะลามะพร้าว (Coconut shell): ให้โครงสร้างแข็งแรง พื้นที่ผิวสูง เหมาะกับการกรองน้ำดื่ม
-
ถ่านไม้ (Wood-based): เหมาะกับการดูดซับกลิ่น
-
ถ่านหินบิทูมินัส (Bituminous coal): ใช้ในระบบอุตสาหกรรมที่ต้องการความสามารถในการดูดซับสูง
การเลือกวัตถุดิบจะส่งผลต่อรูพรุน ความแข็งแรง และชนิดของสารที่สามารถดูดซับได้
Activated Carbon ใช้ในงานอะไรบ้าง?
-
ระบบกรองน้ำดื่ม
ใช้เพื่อกำจัดคลอรีน กลิ่น สี และสารอินทรีย์
-
ระบบกรองน้ำใช้ในครัวเรือน
เช่น เครื่องกรองน้ำแบบหัวก๊อก หรือเครื่องกรองใต้ซิงก์
-
ระบบกรองน้ำอุตสาหกรรม
เช่น ระบบผลิตน้ำบริสุทธิ์ (Pure Water), ระบบ RO, หรือในโรงงานอาหารและยา
-
ระบบบำบัดน้ำเสีย
ใช้เพื่อดูดซับสารพิษ สารเคมีตกค้าง หรือโลหะหนักบางชนิดก่อนปล่อยน้ำออกสู่สิ่งแวดล้อม
-
อุตสาหกรรมอื่น ๆ
เช่น การใช้ดูดกลิ่นในโรงงาน การกรองอากาศ การผลิตหน้ากากอนามัย
อายุการใช้งานและการเปลี่ยนสารกรอง
แม้ Activated Carbon จะมีประสิทธิภาพสูง แต่เมื่อใช้งานไปเรื่อย ๆ จะเกิดการอิ่มตัว (Saturation) และไม่สามารถดูดซับสารปนเปื้อนได้อีก การเปลี่ยนสารกรองควรทำตามคำแนะนำของผู้ผลิต หรือพิจารณาจากปริมาณน้ำที่ผ่านการกรองและคุณภาพน้ำขาออก
โดยทั่วไป ระบบน้ำดื่มอาจต้องเปลี่ยน สารกรองคาร์บอน ทุก 6–12 เดือน ส่วนระบบอุตสาหกรรมจะมีรอบการเปลี่ยนขึ้นอยู่กับการใช้งานจริงและการตรวจสอบคุณภาพน้ำอย่างสม่ำเสมอ
ข้อควรระวัง
-
หลีกเลี่ยงการใช้ สารกรองActivated Carbon ที่ไม่ได้มาตรฐาน เพราะอาจปนเปื้อนฝุ่น หรือมีสารตกค้างที่ไม่ปลอดภัย
-
ควรล้างสารกรองคาร์บอนก่อนใช้งานครั้งแรก เพื่อชะล้างฝุ่นผงที่เกิดจากการผลิต
-
ไม่ควรใช้ สารกรองActivated Carbon เพียงอย่างเดียวในกรณีที่มีสารพิษเฉพาะทาง เช่น โลหะหนัก หรือเชื้อโรค เพราะไม่สามารถกรองได้อย่างสมบูรณ์
สรุป
สารกรองน้ำActivated Carbon คือสารกรองน้ำที่มีประสิทธิภาพสูงในการดูดซับสารเคมี กลิ่น สี และสารอินทรีย์ในน้ำ เหมาะสำหรับการใช้งานตั้งแต่ในครัวเรือน ไปจนถึงระบบอุตสาหกรรม ด้วยคุณสมบัติที่ปลอดภัย ใช้งานง่าย และดูแลรักษาไม่ยาก จึงเป็นวัสดุพื้นฐานที่แทบทุกระบบกรองน้ำต้องมี
การเลือกใช้ สารกรองน้ำActivated Carbon ที่ได้มาตรฐาน พร้อมกับการติดตามผลการกรองและเปลี่ยนสารกรองอย่างสม่ำเสมอ จะช่วยให้ระบบกรองน้ำของคุณทำงานได้อย่างเต็มประสิทธิภาพ และส่งมอบน้ำสะอาด ปลอดภัยให้กับผู้ใช้อย่างมั่นใจ
คำถามที่พบบ่อย (FAQ)
Q: Activated Carbon คืออะไร?
A: คือสารกรองที่มีรูพรุนจำนวนมาก ใช้ดูดซับสิ่งปนเปื้อนในน้ำ เช่น กลิ่น สี สารเคมี และคลอรีน
Q: Activated Carbon ใช้ในระบบกรองน้ำอะไรได้บ้าง?
A: ใช้ได้ทั้งในเครื่องกรองน้ำดื่ม เครื่องกรองน้ำใช้ ระบบ RO โรงงานอุตสาหกรรม และระบบบำบัดน้ำเสีย
Q: ต้องเปลี่ยนสารกรอง Activated Carbon บ่อยแค่ไหน?
A: โดยทั่วไปควรเปลี่ยนทุก 6–12 เดือน หรือขึ้นอยู่กับปริมาณน้ำที่ใช้และคุณภาพน้ำที่ผ่านกรอง
Q: Activated Carbon กรองโลหะหนักหรือเชื้อโรคได้ไหม?
A: ไม่สามารถกรองโลหะหนักหรือฆ่าเชื้อโรคได้โดยตรง ต้องใช้ร่วมกับระบบกรองอื่น ๆ
Q: ควรเลือก Activated Carbon แบบไหนดี?
A: ถ้าต้องการกรองน้ำดื่ม แนะนำแบบถ่านกะลามะพร้าว เพราะให้พื้นที่ผิวสูงและปลอดภัยต่อสุขภาพ
หากต้องการที่ปรึกษาเรื่องคุณภาพน้ำเพิ่มเติม ติดต่อ....
.jpg)